Warsztaty komiksowe z Nowakiem w roli głównej

Wiesz czego dokonał Kazimierz Nowak i dlaczego niemal 150 osób przez ponad dwa lata poszukiwało jego śladów w Afryce? Chcesz przenieść się w czasie i przestrzeni, by doświadczyć przygód Nowaka. A może dodatkowo chcesz być współautorem komiksu o Kazimierzu Nowaku? Te warsztaty są dla Ciebie!

W tym roku we wspaniały sposób w organizację Pleneru zaangażował się Staromiejski Dom Kultury z Warszawy. Ich wolontariusze nie tylko będą nam opowiadać bajki, ale także nauczą rysować komiksy. Kilkanaście osób, pod okiem Bereniki Kołomyckiej, przez trzy dni stworzy multiautorski komiks. Scenariusz rysunkowej opowieści oparty jest oczywiście o życiorys i pięcioletnią podróż Kazimierza Nowaka, nie zabraknie także historii z przebiegu sztafety Afryka Nowaka.

Do udziału zapraszamy wszystkich pasjonatów przygód Kazimierza Nowaka, Afryki i podróży generalnie. Doświadczenie i talent plastyczny nie są wymagane, wystarczy zaangażowanie i pasja. Chętnym nie powinno również zabraknąć wiedzy o losach Kazimierza Nowaka i uczestników sztafety podążającej jego śladami w latach 2009-2012 – przygotowaliśmy 17  rozdziałów, spośród których należy wybrać jeden, a następnie zgłosić się na adres: pzajac@sdk.pl . Napiszcie nam nieco o swych motywacjach i doświadczeniach.

Siedemnastu zaproszonym do udziału autorom prześlemy przed Plenerem materiały i pomożemy w przygotowaniach. Liczba miejsc na warsztatach jest ograniczona, dlatego bardzo prosimy o możliwie szybkie przesyłanie zgłoszeń.

Szczegółowy scenariusz komiksu powstanie podczas warsztatów, ramową (w skrócie) wersję przygotowali Piotr Tomza oraz Paulina Zając:

1. NOWAK W POLSCE

Kazimierz Nowak urodził się 11.01. 1897 w Stryju niedaleko Lwowa. Po pierwszej wojnie światowej zamieszkuje w Poznaniu. Podejmuje pracę urzędnika biurowego, jednocześnie podróżuje fotografuje. W 1922 roku żeni się z Marią Gorcik. W 1925 roku Nowak decyduje się wyjechać z kraju, by jako korespondent prasowy i fotograf zarabiać na utrzymanie rodziny. Odbywa dwie podróże po Europie, przemierza rowerem Węgry, Austrię, Włochy, Belgię, Holandię, Rumunię, Grecję, Turcję. W roku 1927 dociera do ogarniętej wojną Trypolitanii w Afryce Północnej. 4 listopada 1931 roku wyrusza z Boruszyna w podróż życia.

2. U BRAM SAHARY. 1931, Gadames, Libia

24 grudnia 1931 roku, w Wigilię, Nowak dociera do oazy Gadames,zwiedza medinę, i poznaje życie jej mieszkańców. Robi w niej m.in. zdjęcie, które stanie się potem, w czasie trwania Afryki Nowaka, punktem wyjścia do pierwszego z serii tzw. zdjęć porównawczych.

3. PUSTYNNA ŚLEPOTA, 1932, Pustynia Libijska, Libia

Dramatyczna przeprawa Nowaka przez pustynię z Murzuk do Zellah – góry Harugi Białe i Harugi Czarne. Nowak gubi się w skalnych labiryntach, błądzi. Traci też wzrok, ma halucynacje. Szczęśliwie zostaje uratowany.

4. APARAT. 1932, Asuan, Egipt

Kazimierz Nowak odbiera w Asuanie przysłany mu z Poznania nowoczesny, małoobrazkowy aparat fotograficzny firmy Contax.

Wcześniej próbuje dotrzeć po aparat do Jerozolimy, gdzie pierwotnie została wysłana. Policja nie pozwala mu jednak na przekroczenie Kanału Sueskiego, a nawet wtrąca go do aresztu w miejscowości Kantara.

5. WSPINACZKA KU SZCZYTON RUWENZORI, 1933, Kongo Belgijskie

Nieudana próba zdobycia przez Nowaka szczytu Margherity (5125 m) – przeprawa z wilgotnego lasu równikowego wprost na lodowiec, tragarze maszerujący boso przez śnieg.

6. UZALEŻNIENIE, 1933, Kongo Belgijskie

Nowak i jego „czarowne tułacze noce afrykańskie”, bez których, po roku z okładem włóczęgi po Afryce, nie może już żyć.

7. W OBLICZU BŁOTNEJ ŚMIERCI, 1933, Kongo Belgijskie

Nowak, śpiesząc się, by odebrać pocztę, nieszczęśliwie wybiera drogę przez bagna, czego o mały włos nie przypłaca życiem.

8. PAŁACE NA TLE STEPU, 1933, Elisabethville, Kongo Belgijskie     / 1934, Bulawayo, Rodezja

Nowak dociera do stolicy prowincji Kananga. Poznaje zupełnie inną Afrykę od tej, którą zna z „czarownych nocy”. Odwiedza m.in. polskiego Żyda, kiedyś milionera, a po bankructwie – właściciela sklepiku z „japońską tandetą” na końcu świata. Wizyta Nowaka w Bulawayo kończy się atakiem malarii.

9. KONIEC? NIE, PÓŁMETEK, 1934, Przylądek Igielny, Związek Południowej Afryki

Nowak dociera na południowy kraniec Afryki, gdzie pierwotnie zamierzał zakończyć swoją podróż. A jednak decyduje się jechać dalej rowerem …

„ kiedy pomyślałem, że to wszystko, co się mieści w określeniu dzisiejszej cywilizacji, ma do mnie powrócić – wsiadłem na rower i uciekłem. (…) ja to już jestem teraz takim… człowiekiem z dżungli. Poznaliśmy się dobrze z tą „panienką” i pokochali.

[Kazimierz Nowak w rozmowie z Henrykiem Przyborowskim, „Dziennik Poznański”, 25 lipca 1937 roku]

10. PRZESIADKA, 1934, Gumuchab, Afryka Południowo-Zachodnia

Nowak dociera do farmy prowadzonej przez Polaków – Wiśniewskich, i zatrzymuje się u nich na dłużej. W dalszą drogę rusza na koniach: Rysiu i Żbiku.

11. ROZBITEK, 1935, Angola

Nowak podejmuje się trudnej przeprawy przez rzekę Kasai co ostatecznie kończy się katastrofą i utratą czółna „Poznań I”. Od tego momentu aż do Luebo wędruje pieszo. [s. 267, „Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd”, wyd. IV]

12. PIECHUR SPOTYKA KRÓLA, 1935, Angola i Kongo Belgijskie

Piesza wędrówka Nowaka – 1300 kilometrów Po drodze m.in. spotyka „najleniwszych ludzi na Ziemi” , zostaje przyjęty na audiencję u króla Mwata-Yawu i trafia do „wioski ludożerców” – Tulume

13. „MARYŚ”, 1935, rzeki Kasai i Kongo, Kongo Belgijskie

Nowak, mimo niepowodzenia za pierwszym razem, podejmuje jeszcze jedną próbę żeglugi przez Afrykę. W Luebo kupuje niewielki statek, nadaje mu – na cześć swojej żony – imię „Maryś”.

14. KREW PŁONIE W ŻYŁACH, 1935-1936, Francuska Afryka     Równikowa

Podróż powrotna z Kapsztadu jest dla Nowaka bardzo ciężka, – jest wyczerpany, zmęczony, wyniszczony trudami kilkuletniej włóczęgi, wysiłkiem fizycznym i – przede wszystkim – nawrotami malarii.

15. UELI, 1936, Francuska Afryka Równikowa

Nowak formuje karawanę – trzy wielbłądy wraz z poganiaczem. W ten sposób przemierza Saharę – aż do miasta Ouargla w Algierii, gdzie z powrotem wsiada na rower.

16. POŻEGNANIE Z AFRYKĄ, 1936, Algier

Nowak na wybrzeżu Morza Śródziemnego, w – pod wieloma względami – europejskim mieście. Ostatnie kilometry przed Algierem pokonuje, pędząc asfaltową drogą – Route Nationale no 8.

Przez Francję i Niemcy Nowak wraca do żony i dzieci, daje kilka wykładów, jednak nie doczekuje się sławy, nie realizuje pragnienia pojechania do Azji, umiera w niespełna rok od powrotu. Zaraz potem wybucha wojna.

17. SZTAFETA AFRYKA NOWAKA

Wydaje się, że świat o nim zapomniał. W 1962 roku jego córka wydaje czarno-biały album ze zdjęciami i na kolejne dziesiątki lat niemal nikt o Nowaku nie pamięta. Dopiero pod koniec wieku Łukasz Wierzbicki, zainspirowany opowieściami dziadka o polskim podróżniku, o którym czytał w prasie międzywojennej, przesiaduje miesiącami w archiwach i redaguje książkę z reportażami Nowaka. Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd. Historią interesuje się Ryszard Kapuściński i odsłaniając pamiątkową tablicę na Dworcu Głównym w Poznaniu docenia dokonania reporterskie Nowaka… Ta książka była główną inspiracją dla uczestników i organizatorów sztafety Afryka Nowaka.

4 listopada 2009 roku z Boruszyna wyruszyła unikalna w skali Polski i świata wyprawa dla upamiętnienia Kazimierza Nowaka. Blisko 150 osób zainspirowanych dokonaniami legendarnego podróżnika przez 813 dni pokonało 33 000 km jego śladami.

Szczegóły tej fascynującej wyprawy spisał jeden z jej uczestników – Piotr Tomza (spotkacie go w Boruszynie) – jego książka o Afryce Nowaka ukazała się w czerwcu bieżącego roku.